همه چیز درباره مراحل انجام پایان نامه

پایان نامه همیشه یکی از واحدهای درسی تاثیر گذار و حساس محسوب شده و از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. انجام پایان نامه، برای خیلی از دانشجویان ارشد شاید سخت‌ترین کار دوران تحصیلی باشد؛ چرا که باید زمان زیادی را برای تحقیق از مراجع علمی معتبر و نوشتن آن در نظر بگیرند. اما اگر دانشجو با مراحل انجام پایان نامه ارشد به خوبی آشنا باشد، قطعا راه آسان‌تری را در پیش خواهد داشت.

روش انجام پایان نامه ارشد و دکتری تقریبا مثل هم است  و باید یک سری مراحل کلی را پشت سر بگذارید. حتی اگر نقطه شروع نوشتن پایان نامه خود را پیدا کنید، می‌توانید خیلی راحت‌تر و در کمترین زمان، یک پژوهش علمی کامل را انجام دهید. ما در این مقاله از سرچینو به طور کامل روش انجام پایان نامه ارشد را به طور تخصصی به شما توضیح می‌دهیم. همراه ما باشید.

مراحل انجام پایان نامه کارشناسی ارشد

خیلی از دانشجوها برای نوشتن پایان نامه ارشد، صرفا از همان اول شروع به پژوهش می‌کنند؛ این اقدام کار را خیلی سخت‌تر می‌کند و در ادامه‌ی راه انجام پایان نامه، با سختی زیادی رو به رو می‌شوید. همچنین اگر برنامه ریزی مناسبی برای نوشتن پایان نامه نداشته باشید، قطعا زمان زیادی را از دست خواهید داد و سردرگم می‌شوید. در این راستا اگر با مراحل انجام پایان نامه آشنا باشید، می‌توانید با تسلط و برنامه ریزی بهتری پیش بروید. در ادامه به مراحل انجام پایان نامه ارشد می‌پردازیم.

گام اول: انتخاب موضوع

اولین اقدامی که برای نوشتن پایان نامه ارشد باید انجام دهید، انتخاب یک موضوع مناسب است. در واقع شما برای این که شروع به پژوهش کنید، نیاز به یک موضوع مهم دارید. در انتخاب موضوع پایان نامه باید به موارد مختلفی توجه کنید. موارد زیر نکات مهم برای انتخاب موضوع پایان نامه ارشد هستند.

• علاقه به موضوع: باید موضوعی را انتخاب کنید که به آن علاقه دارید؛ در واقع اگر اینطور نباشد، در طول تحقیق و پژوهش، قطعا انرژی زیادی را صرف نمی‌کنید و از نوشتن پایان نامه خسته می‌شوید. پس در مرحله اول سراغ موضوعی بروید که به آن علاقه دارید. قطعا شاخه‌ای از رشته تحصیلی شما وجود دارد که به آن علاقه بیشتری دارید؛ پس بهتر است موضوع پایان نامه هم در راستای همان شاخه باشد.
• جدید بودن موضوع: مهم‌ترین نکته درباره انتخاب موضوع پایان نامه ارشد، جدید بودن آن است.  در واقع باید موضوعی را انتخاب کنید که قبلا به آن پرداخته نشده باشد. معمولا در پایان خیلی از مقاله‌های پژوهشی و علمی، ایده‌هایی از سمت پژوهشگر در راستای توسعه راه حل داده شده است؛ می‌توانید از آن‌ها هم الگو بگیرید.
• اهمیت موضوع: موضوع پایان نامه باید در راستای یک چالش یا مسئله‌ای خاص باشد. نباید یک موضوع ساده و پیش پا افتاده را انتخاب کنید. موضوع باید به قدری مهم باشد که در نهایت، برای آن به یک نتیجه و راه حل برسید. این چالش یا مسئله می‌تواند از قبل شناخته شده باشد؛ به طوری که جامعه آن رشته، درگیر آن باشند. 
• سختی موضوع: درست است که موضوع باید حائز اهمیت و مهم باشد؛ اما سختی موضوع باید به اندازه‌ای باشد که بتوانید برای آن اقدام به پژوهش کنید و راه حل مناسبی ارائه دهید.
• داشتن مرجع مناسب: موضوعی را انتخاب کنید که دارای مراجع علمی مناسب برای تحقیق و پژوهش باشد. در غیر این صورت در طول انجام پایان نامه، برای دریافت اطلاعات درست با مشکلات زیادی روبرو می‌شوید.

گام دوم: انتخاب استاد راهنما و مشاور

دومین گام از مراحل انجام پایان نامه ارشد، انتخاب استاد راهنما و مشاور است. دانشگاه برخی اساتید که دارای صلاحیت لازم هستند را به عنوان راهنما و مشاور انجام پایان نامه، برای شما در نظر می‌گیرد. شما باید اقدام به انتخاب استاد راهنما و مشاور مورد نظر خود کنید. برای انتخاب استاد هم باید به یک نکته مهم توجه داشته باشید؛ باید استادی را انتخاب کنید که در راستای موضوع انتخاب شده، تخصص کافی داشته باشد.

در این صورت در مرحله اول، موضوع انتخاب شده را به خوبی درک می‌کند، مشاوره و راه حل‌های خوبی را به شما ارائه می‌دهد و همچنین می‌تواند مراجع علمی مرتبط با موضوع را به شما معرفی کند. دقت داشته باشید که هر استاد در طول انتخاب واحد یک میزان ظرفیت مشخص شده دارد؛ پس برای انتخاب استاد راهنمای مورد نظر خود، باید سریعا اقدام کنید. برای انتخاب استاد، حتی می‌توانید درباره سوابق علمی و تحصیلی او تحقیق لازم را انجام دهید.

گام سوم: ارائه پروپوزال

در این قسمت از مراحل انجام پایان نامه ارشد، باید اقدام به ارائه پروپوزال خود کنید. حتما از خود می‌پرسید که پروپوزال چیست؟ پروپوزال در واقع فرمی است که یک سری اطلاعات پژوهشی درباره پایان نامه را شامل می‌شود. در این فرم شما مواردی مثل موضوع پایان نامه، مسئله، اهداف نهایی پایان نامه، روش انجام پژوهش و یک سری اطلاعات دیگر را ذکر می‌کنید. این فرم در نهایت بعد از تکمیل شدن، باید در سایت دانشگاه یا سامانه‌ای که مخصوص این کار در نظر گرفته شده، بارگذاری شود.

پروپوزال اطلاعات کاملی را درباره موضوع و روند کلی پایان نامه در اختیار اساتید می‌گذارد. در نوشتن فرم پروپوزال بسیار دقت کنید؛ چرا که اگر این فرم را به خوبی بنویسید، می‌توانید از آن حتی در فصل اول پایان نامه ارشد خود استفاده کنید.

گام چهارم: نگارش پایان نامه

دانستیم که مراحل انجام پایان نامه ارشد یک سری اقدامات اولیه را شامل می‌شود؛ حال بعد از این که کارهای گفته شده را انجام دادید، باید سراغ نگارش پایان نامه بروید. نگارش پایان نامه را باید در صورتی آغاز کنید که پروپوزال، از سمت استاد تایید شده باشد؛ در غیر این صورت باید مجددا یک سری تغییرات را در موضوع و موارد گفته شده انجام دهید.

نگارش پایان نامه هم یک سری اصول و مراحل خاصی دارد. اگر بخواهید تمام فصول را یکباره بنویسید، احتمالا در ادامه با مشکل روبرو می‌شوید؛ به طور مثال شاید استاد از یک سری موارد به کار رفته ایراد بگیرد؛ در این صورت مجبور به ویرایش بخش زیادی از پایان نامه می‌شوید. پیشنهاد می‌کنیم بعد از انجام هر فصل، توضیحاتی را درباره کارهای انجام شده به استاد ارائه بدهید. روش انجام پایان نامه ارشد به این صورت است که باید بخش‌ها و فصول زیر را برای نوشتن در نظر بگیرید.

• صفحه عنوان: قطعا اولین صفحه از پایان نامه ارشد یا دکتری باید شامل عنوان موضوع باشد. این صفحه یک معرفی کوتاه و سریع از پایان نامه است.
• بخش تقدیم: شما می‌توانید یک صفحه جدا را با عنوان تقدیم در نظر بگیرید. در صفحه تقدیم، باید در واقع پژوهش علمی انجام شده را به اساتید یا کسانی که به شما در طول انجام پایان نامه کمک کرده‌اند تقدیم کنید. مخاطب شما می‌تواند صرفا کسی باشد که برای شما اهمیت زیادی دارد.
• بخش سپاسگزاری: این بخش را با بخش تقدیم اشتباه نگیرید؛ در این بخش باید از کسانی که به شما برای انجام تحقیق و نوشتن پایان نامه کمک کرده‌اند تشکر کنید. مخاطبان بخش تقدیم و سپاسگزاری می‌توانند مشترک یا کاملا متفاوت از هم باشند.
• چکیده پژوهش: در این فصل باید مقدمه‌ای از پژوهش خود را بنویسید. در واقع باید موضوع و اهمیت آن را به مخاطب انتقال دهید.
• فهرست مطالب: در بخش فهرست مطالب، باید بخش‌های پایان نامه را به صورت فهرست ذکر کنید. به طور مثال باید هر فصل همراه با عنوانی که دارد، در فهرست ذکر شود.
• کلیات پژوهش: در این بخش باید مخاطب پایان نامه را با کلیاتی از پژوهشی که انجام داده‌اید آشنا کنید. اساتید یا هر مخاطب دیگری بعد از خواندن این بخش باید آگاه شوند که در ادامه، قرار است با چه موضوعاتی روبرو شوند.
• پیشینه تحقیق: در این بخش از پایان نامه ارشد یا دکتری، باید منابعی که از آن‌ها برای جمع آوری اطلاعات استفاده کرده‌اید را معرفی کنید. این منابع رسمی و علمی می‌توانند شامل کتاب، مقالات ژورنالی معتبر، مقالات کنفرانسی و حتی پایان نامه های دیگر باشند. پیشینه تحقیق نشان می‌دهد که شما به چه صورت اقدام به جمع آوری اطلاعات و در نهایت ارائه راه حل کرده‌اید.
• روش شناسی پژوهش: برای نوشتن پایان نامه و انجام تحقیق، روش‌های پژوهش مختلفی وجود دارند. در این بخش باید مشخص کنید که برای پژوهش و در نهایت ارائه راه حل، از چه روشی استفاده کرده‌اید. به طور مثال این روش می‌تواند پژوهش بنیادی، کاربردی یا حتی ترکیبی از هر دو باشد.
• تجزیه و تحلیل داده‌ها: در این فصل همانطور که از نامش هم مشخص است، باید به تجزیه و تحلیل داده‌ها بپردازید. حتما داده‌ها را به شکلی واضح و مشخص در قالب جداول و نمودار‌های مختلف نشان دهید.
• نتیجه گیری: هر پایان نامه‌ای در مقطع ارشد یا دکتری، باید شامل یک نتیجه‌گیری باشد. در واقع در پایان، باید توضیح دهید که به چه راه حلی برای مسئله و چالشی که وجود داشت رسیده‌اید. این نتیجه گیری می‌تواند یک راه حل نظری علمی یا یک راه حل کاربردی باشد.

گام پنجم: اعلام آمادگی دفاع از پایان نامه

حال به بخش آخر از مراحل انجام پایان نامه ارشد رسیدید؛ در این بخش باید اقدام به اعلام آمادگی، برای دفاع از پایان نامه خود کنید. برای این کار قطعا دانشگاه سامانه مورد نظر را به شما معرفی می‌کند. بعد از اعلام آمادگی، حداقل 15 روز باید منتظر بمانید تا زمان دفاع از پایان نامه به شما اعلام شود. در جلسه دفاع از پایان نامه ارشد، اساتید دانشگاه و مسئولان مربوطه حضور دارند. 

در کنار آن‌ها، معمولا یک استاد از دانشگاهی دیگر هم حضور پیدا می‌کنند. داوری پایان نامه بر عهده حاضرین جلسه است و شما باید اقدام به ارائه‌ای شفاف از پژوهش خود کنید. در این مرحله از انجام پایان نامه باید آرامش و تسلط خوبی داشته باشید. در کل باید به چند نکته‌ای که در ادامه می گوییم برای یک ارائه کامل و درست دقت کنید.

• حتما از قبل تمرین کنید.
• سعی کنید مجدد پژوهشی که در این مدت انجام داده‌اید را مرور کنید.
• اگر در پایان نامه از فرمول‌های پیچیده و خاصی استفاده کرده‌اید، تسلط کافی را بر روی آن‌ها کسب کنید تا بتوانید به خوبی مفهوم را به داورها و حاضرین منتقل کنید.
• قوانین و مقرراتی که دانشگاه درباره جلسه در اختیارتان قرار می‌دهد را در نظر بگیرید.
• برای سوالات احتمالی که از شما پرسیده می‌شود آماده باشید.
• احترام و قدردانی از اساتید را فراموش نکنید.
• سر ساعت تعیین شده در جلسه دفاع از پایان نامه حضور داشته باشید.

انجام پایان نامه در سرچینو

پایان نامه یکی از تخصصی‌ترین کارهایی است که شما در مقطع ارشد و دکتری انجام می‌دهید؛ حتی اگر مراحل انجام پایان نامه ارشد را به شکلی کامل انجام دهید، باز هم باید زمان و انرژی زیادی را در نظر بگیرید. اگر در این راستا نیاز به مشاوره با متخصصان رشته خود را دارید، می‌توانید از خدمت پشتیبانی سرچینو استفاده کنید.

همچنین اگر به دنبال یک مجموعه حرفه‌ای و تخصصی برای صفر تا صد خدمات انجام پایان نامه می‌گردید، می‌توانید از خدمات سرچینو استفاده کنید. با تکمیل فرم کوتاهی که در پایین صفحه مشاهده می‌کنید، می‌توانید تمام مراحل توضیح داده شده را با سرچینو به سرانجام برسانید. در سرچینو خدمات انجام پایان نامه، به متخصصین رشته شما سپرده می‌شود.

سخن پایانی

همانطور که دانستید، پایان نامه یک روند کاملا پژوهشی است و شما صرفا با یک مقاله سر و کار ندارید. برای انجام یک پژوهش علمی، باید به مراحل انجام پایان نامه تسلط کامل داشته باشید. مراحل ذکر شده در مطلب، برای پایان نامه هر دو مقطع ارشد و دکتری نیز صدق می‌کند.

در آخر، اگر به دنبال استخراج مقاله از پایان نامه خود هستید، می‌توانید به این مقاله رجوع کنید: چگونگی استخراج مقاله از پایان نامه